Ενισχυμένος είναι ο πολιτικός ρόλος της Επιτροπής των Περιφερειών, τα δύο τελευταία χρόνια, μετά και τη Συνθήκη της Λισσαβόνας που επιβεβαιώνει το δικαίωμά της να προσφεύγει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για την υπεράσπιση των προνομίων της και την αρχή της επικουρικότητας (αρχή που αναγνωρίστηκε από τη Συνέλευση για το μέλλον της Ευρώπης). Με τη συνθήκη της Λισσαβόνας παρέχεται η δυνατότητα στην Επιτροπή των Περιφερειών να ενεργεί πιο αποτελεσματικά προς όφελος των τοπικών αρχών στην Ευρωπαϊκή σκηνή.
Ποιές είναι οι αρμοδιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών και η εσωτερική της διάρθρωση;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο οφείλουν να διαβουλεύονται με την Επιτροπή των Περιφερειών για καίριους τομείς περιφερειακού ενδιαφέροντος, όπως οικονομική και κοινωνική συνοχή, δημόσια υγεία, απασχόληση, κατάρτιση, περιβάλλον, εκπαίδευση και νεολαία, διευρωπαϊκά δίκτυα υποδομών, μεταφορές και πολιτισμός. Οι τομείς αυτοί αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα περίπου της νομοθετικής παραγωγής της Ε.Ε. Ακόμη η Επιτροπή μπορεί να διαβουλεύεται με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς και να καταρτίζει γνωμοδοτήσεις πρωτοβουλίας, έτσι ώστε να προωθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο θέματα που ενδιαφέρουν τις τοπικές και περιφερειακές αρχές
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Γνωμοδοτήσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο των υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής όταν καταρτίζουν νομοθετικά κείμενα (οδηγίες, κανονισμούς κ.λ.π.) που αφορούν διάφορους τομείς ενδιαφέροντος των περιφερειακών και τοπικών αρχών. Οι νομοθετικές προτάσεις διαβιβάζονται στην αρμόδια επιτροπή της Ετ.Π. Στη συνέχεια ορίζεται εισηγητής για την κατάρτιση της γνωμοδότησης της Ετ.Π. Το σχέδιο γνωμοδότησης πρέπει να υιοθετηθεί από την Επιτροπή πριν να συζητηθεί στην Ολομέλεια. Μόλις υιοθετηθεί από την ολομέλεια, η επίσημη γνωμοδότηση διαβιβάζεται σε όλα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και δημοσιεύεται στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ψηφίσματα
Τα ψηφίσματα παρέχουν τη δυνατότητα στην Ετ.Π να εκφράσει την άποψή της για σημαντικά και επίκαιρα θέματα. Συχνά οι πολιτικές ομάδες της Επιτροπής καταρτίζουν ψηφίσματα
Διερευνητικές γνωμοδοτήσεις και εκθέσεις αντικτύπου
Το έργο της Επιτροπής δεν είναι μόνο να ανταποκρίνεται σε νομοθετικές προτάσεις, αλλά και να συμβάλλει με την εμπειρία των μελών της στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ε.Ε. Οι διερευνητικές γνωμοδοτήσεις δίνουν τη δυνατότητα στην επιτροπή να συμμετέχει στη διαμόρφωση πολιτικής σε πρώιμο στάδιο και συνεπώς να επιτυγχάνει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Παρομοίως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από την Επιτροπή των Περιφερειών να καταρτίσει μια έκθεση αντικτύπου. Εξυπακούεται ότι οι εκθέσεις αυτές αφορούν την αξιολόγηση αντικτύπου μια πολιτικής σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο.
Μελέτες και άλλες δημοσιεύσεις
Η Επιτροπή εκπονεί μελέτες για διάφορες πτυχές της περιφερειακής και τοπικής διάστασης της Ε.Ε. (εκπαίδευση, μεταφορές, κοινωνικά θέματα, διεύρυνση κ.λ.π.). Καταρτίζονται με τη βοήθεια εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.
Εσωτερική διάρθρωση της Επιτροπής Περιφερειών
Πρόεδρος
Ο πρόεδρος διευθύνει τις εργασίες της Επιτροπής των Περιφερειών, προεδρεύει στις συνόδους Ολομέλειας και εκπροσωπεί επισήμως την Ετ Π. Η θητεία του είναι διετής. Ο κ. Luc Van den Brande ομοσπονδιακός γερουσιαστής του Βελγίου και μέλος του Κοινοβουλίου της Φλάνδρας, εξελέγη πρόεδρος της ΕτΠ το Φεβρουάριο του 2008. To 2010 και για μία διετία, Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών είναι η Ιταλίδα Μercedes Βresso, Πρόεδρος της Περιφέρειας του Πεδεμοντίου. Το 2012 θα αναλάβει ο Ισπανός Valcarcel Siso περιφερειάρχης της Μούρθια.
Προεδρείο
Το προεδρείο είναι ο φορέας λήψης αποφάσεων της Επιτροπής των Περιφερειών. Αποτελείται από 60 μέλη: τον πρόεδρο τον πρώτο αντιπρόεδρο, τους 27 αντιπροέδρους (έναν από κάθε κράτος μέλος) τους τέσσερις προέδρους των πολιτικών ομάδων και 27 ακόμα μέλη , έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει τις διάφορες εθνικές και πολιτικές ισορροπίες. Το προεδρείο συνεδριάζει συνήθως επτά φορές ετησίως , καταρτίζει το πολιτικό πρόγραμμα της Επιτροπής και δίνει οδηγίες στη διοίκηση για την εκτέλεση των αποφάσεων που λαμβάνει. Ο Νομάρχης Αθηνών κ. Γ. Σγουρός, είναι ένας από τους 27 αντιπροέδρους της Επιτροπής των Περιφερειών, με αναπληρωτή του τον Θεόδωρο Γκοτσόπουλο, Δημοτικό Σύμβουλο Παλλήνης.
Σύνοδος Ολομέλειας
Τα 344 μέλη της Επιτροπής των Περιφερειών συνέρχονται σε σύνοδο ολομέλειας πέντε φορές ετησίως στις Βρυξέλλες για να εξετάσουν και να υιοθετήσουν γνωμοδοτήσεις, εκθέσεις και ψηφίσματα Ευρωπαίοι επίτροποι και εκπρόσωποι της προεδρίας της Ε.Ε. είναι συχνά προσκεκλημένοι στις συνόδους ολομέλειας προκειμένου να σχολιάσουν ζητήματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τις περιφέρειες και τις πόλεις.
Οι Επιτροπές
Η Επιτροπή των Περιφερειών οργανώνει τις εργασίες της με τη βοήθεια «επιτροπών» που εξειδικεύονται στους κάτωθι τομείς: εδαφική συνοχή, οικονομική και κοινωνική πολιτική, βιώσιμη ανάπτυξη, πολιτισμός, εκπαίδευση και έρευνα, εξωτερικές σχέσεις και αποκεντρωμένη συνεργασία, συνταγματικά θέματα, ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Οι επιτροπές αυτές καταρτίζουν σχέδια γνωμοδοτήσεων και διοργανώνουν διασκέψεις και σεμινάρια για ζητήματα αρμοδιότητάς τους. Κάθε επιτροπή απαρτίζεται από περίπου 100 μέλη και διαθέτει χωριστή γραμματεία στο πλαίσιο της διοίκησης. Ο Νομάρχης Πιερίας κ. Γ. Παπαστεργίου, είναι Πρόεδρος της Επιτροπής ΝΑΤ και ο Δήμαρχος Αιγάλεω κ. Δ. Καλογερόπουλος είναι πολιτικός συντονιστής στην επιτροπή ΕΝVΕ και ο υπερνομάρχης Δράμας – Καβάλας – Ξάνθης, κ. Κ. Τάτσης είναι πολιτικός συντονιστής στην επιτροπή ΝΑΤ.
Αρμοδιότητες των Επιτροπών της ΕτΠ 2010-2015
Νέες Αρμοδιότητες 2010-2015
Επιτροπή «Πολιτική Εδαφικής Συνοχής» (COTER)
Συνομιλητές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο REGI, TRAN, BUDG
Συνομιλητές από την Επιτροπή: REGIO, TREN, BUDG.
Κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή
Διαρθρωτικά ταμεία, Χωροταξία, Πολεοδομική πολιτική, Στέγαση, Μεταφορές (συμπεριλαμβανομένου του ΔΕΔ-Μ), Μακρο-περιφέρειες, Περιφερειακή συνεργασία (συμπεριλαμβανομένου του ΕΟΔΣ)
Επιτροπή «Οικονομική και Κοινωνική πολιτική» (ECOS)
Συνομιλητές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: IMKO,ITRE,ECON,EMPL,INTA
Συνομιλητές από την Επιτροπή: MARK,ENTR,COMP
Απασχόληση, Κοινωνική πολιτική, Ισότητα ευκαιριών, Επιχειρηματική πολιτική, ανταγωνισμός και φορολογία, Καινοτομία, Οικονομική και νομισματική πολιτική, Ενιαία Αγορά, Θέματα σχετικά με τον ΠΟΕ
Επιτροπή «Ιθαγένεια, διακυβέρνηση, θεσμικές και εξωτερικές υποθέσεις» (CINEX
Συνομιλητές από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: AFET, AFCO, LI
