Κύριε Πρόεδρε του Συμβουλίου της Ευρώπης
Κυρίες και Κύριοι Υπουργοί
Κύριε Αντιπρόεδρε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Κυρίες και Κύριοι επικεφαλείς των Εθνικών Επιτροπών κρατών μελών
Είναι μεγάλη τιμή για μενα να είμαι μεταξύ σας σήμερα, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της επιτροπής των Περιφερειών, κ. Luc Van den Brande, ο οποίος δεν μπόρεσε δυστυχώς να περευρεθεί στη σημερινή συνεδρίαση. Ευχαριστώ εγκάρδια τη γαλλική προεδρία για την πρόσκληση και το ενδιαφέρον της για τις εργασίες της Επιτροπής των Περιφερειών στον τομέα της ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών.
Αυτό είναι το θέμα που σήμερα συζητάμε εδώ και αποτελεί μία από τις πολιτικές προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών.
Πράγματι, για τους αιρετούς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, το ερώτημα της ένταξης των μεταναστών είναι μεγάλης σημασίας στη διαχείριση της καθημερινότητας των αντίστοιχων περιοχών τους. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές είναι στην πρώτη γραμμή σε αυτόν τον τομέα με πολλές βασικές ευθύνες, όπως η παροχή της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, την κατοικία, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη,οι οποίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ένταξη, και μπορούν να προωθήσουν την κοινωνική συνοχή, την κοινωνική ολοκλήρωση και τις βιώσιμες κοινωνίες.
Εξετάζοντας τη παρούσα κατάσταση, η μετανάστευση είναι μια ευκαιρία για την Ευρώπη λόγω των τρεχουσών δημογραφικών αλλαγών και των αναγκών της αγοράς εργασίας, ενισχύοντας την πολυπολιτισμική προσέγγιση της ΕΕ. Θα επιθυμούσα να υπογραμμίσω τη σημασία συντονισμού των πολιτικών μετανάστευσης, ασύλου και ενταξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η μελλοντική κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την μετανάστευση και οι πολιτικές για την ένταξη πρέπει να έχουν ως σκοπό να εργαστούν αρμονικά με τους στόχους της ΕΕ, σε σχέση με τις κοινωνικές, οικονομικές, αναπτυξιακές πολιτικές και την πολιτική εξωτερικών σχέσεων. Πρέπει να συμμορφωθούν με τέτοιες θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες όπως τις ίσες ευκαιρίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ανοχή, τον σεβασμό της ποικιλομορφίας, μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων, και την προώθηση της αυξανόμενης συμμετοχής στην κοινότητα. Το «Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο» που υιοθετήθηκε πρόσφατα στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 15-16 Οκτωβρίου θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή προσέγγιση στους προαναφερθέντες τομείς.
Οι πολιτικές για την ένταξη πρέπει να βρεθούν στον πυρήνα της μελλοντικής ευρωπαϊκής κοινής μεταναστευτικής πολιτικής. Ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών είναι κρίσιμος για την εφαρμογή αυτών των πολιτικών ενταξης. Ενεργούν ως φορείς παροχής υπηρεσιών και εργοδότες, και αντιπροσωπεύουν το πιό κοντινό σημείο της πολιτικής υπευθυνότητας προς τα αντίστοιχα εκλογικά τους σώματά.
Η πρόσβαση στην αγορά εργασίας και η κατοικία είναι κρίσιμες στη διαδικασία ένταξης των μεταναστών. Εντούτοις, οι μετανάστες είναι συχνά θύματα της διάκρισης σε αυτές τις περιοχές. Η Επιτροπή των Περιφερειών εφιστά την προσοχή, ιδιαίτερα, στην απασχόληση και τις προσωπικές περιστάσεις πολλών μεταναστών γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιμένει συνεπώς στην ανάγκη να εγγυηθεί μια αποτελεσματική νομική προστασία ενάντια στις διακρίσεις και να ενσωματώσει τις αρχές της μη-διάκρισης και της ισότητας των ευκαιρών μέσα στις πολιτικές της ένωσης. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο εδώ ειδικά με την παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών, που διευκολύνουν την ένταξη των μεταναστών στις κοινωνίες των χωρών υποδοχής σεβόμενες τα θεμελιώδη τους δικαιώματα.
Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση πληροφοριών και στατιστικών στοιχείων. Για αυτόν τον λόγο η Επιτροπή των Περιφερειών εφιστά την προσοχή στη συμβολή που θα μπορούσαν να έχουν σε μια ευρωπαϊκή πύλη (portal) μετανάστευσης, ή στην επέκταση των υπηρεσιών που προσφέρθηκαν από το δίκτυο ΕURES. Οι περιφερειακές και τοπικές αρχές ενεργοποιούν ήδη πολλές δικτυακές πύλες που θα μπορούσαν να συμπληρώσουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Η Επιτροπή των Περιφερειών θεωρεί επίσης εξαιρετικά σημαντικό να καθιερωθεί ένα δίκτυο των τοπικών και περιφερειακών αρχών για να αναπτύξει κοινά στατιστικά εργαλεία και δείκτες που θα παρέχουν μια ακριβέστερη εικόνα της μετανάστευσης.
Προκειμένου να ενσωματωθούν πλήρως στην κοινωνία της χώρας υποδοχής, είναι κρίσιμο οι μετανάστες να περιλαμβάνονται στην επικερδή απασχόληση, ειδικά δεδομένου ότι αυτό εξασφαλίζει ότι θα καλυπτονται από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Πρέπει επομένως να σχεδιαστεί μια πολιτική για την μετανάστευση που θα λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές και τις ανθρώπινες ανάγκες η οποία θα αφορά όχι μόνο τους μετανάστες με υψηλό επίπεδο προσόντων, αλλά επίσης το ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό το οποίο υποστηρίζει την παραγωγή στις ΜΜΕ.
Η ένταξη είναι μια διπλής κατεύθυνσης διαδικασία που απαιτεί αμοιβαία δέσμευση και περιλαμβάνει δικαιώματα και υποχρεώσεις τόσο της κοινωνίας των χωρών υποδοχής όσο και των ίδιων των μεταναστών. Η επιτυχής ένταξη των μεταναστών είναι ένα βήμα προς την επίτευξη μιας κοινωνίας στην οποία ο καθένας έχει μερίδιο, προς όφελος του ατόμου, της τοπικής κοινότητας και της κοινωνίας υπό την ευρύτερη έννοια. Οι μετανάστες πρέπει να συμμετέχουν στην ανάπτυξη των υπηρεσιών που παραδίδονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Αυτό θα ενθάρρυνε την επίτευξη σχετικών και αποτελεσματικών υπηρεσιών,προωθώντας ταυτόχρονα, την ενεργό ένταξη των μεταναστών στην κοινωνική και εργασιακή ζωή της χώρα υποδοχής.
Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι μετανάστες μπορούν πλήρως να συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή κοινωνία με την ενσωμάτωση τους στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική ζωή. Η επιτυχής ένταξη απαιτεί να θεωρήσουν ότι έχουν ένα μερίδιο στις περιοχές στις οποίες ζουν, στις γειτονιές, πόλεις, περιφέρειες, κράτη μέλη, ή την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμετοχή στην τοπική και περιφερειακή πολιτική ζωή, βασισμένη στο δικαιώμα ψήφου στις τοπικές εκλογές, αντιπροσωπεύει μια πραγματική και ισχυρή αξία, που υπερβαίνει το καθαρώς συμβολικό.
Η επιτροπή των Περιφερειών δέχεται συγχαρητήρια γιατί βαθμιαία αναδεικνύει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαμόρφωση και την εφαρμογή προγραμμάτων ένταξης, εκμεταλλευόμενες την ευρωπαϊκή εμπειρία και πρακτικές, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και της διάδοσης των αποτελεσμάτων κοινοτικών προγράμματων, και μέσω της λειτουργίας διασυνοριακών περιφερειακών δικτύων όπως το CLIP, ERLAI, ROUTES, Eurocities. Επομένως χαιρετίζει το μελλοντικό ευρωπαϊκό ιστοχώρο για την ένταξη.
Εντούτοις, υπάρχουν πολλά εμπόδια για την ένταξη. Η φτωχή γνώση της γλώσσας της χώρας υποδοχής, παραδείγματος χάριν, αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο για την ένταξη, και ιδιαίτερα στην εύρεση απασχόλησης, κατοικίας, την επίτευξη καλών σχολικών αποτελεσμάτων , και την ωφέλεια από την επαγγελματικής κατάρτιση. Η διδασκαλία της γλώσσας της χώρας υποδοχής στις ομάδες μεταναστών όλων των η
