Κύριοι και Κυρίες Συνάδελφοι,
Φίλες και Φίλοι.
Εκ μέρους του Δ.Σ . της ΤΕΔΚΝΑ θέλω να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σε αυτή την σημαντική ημερίδα για την ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ και το ΔΙΚΑΙΩΜΑ στην ζωή και στην Ασφάλεια των κατοίκων της Αττικής.
Η εκδήλωση αυτή είχε προγραμματισθεί από τον Απρίλιο αλλά μας πρόλαβαν οι πρόσφατοι σεισμοί της Πελοποννήσου και σήμερα είναι ακόμη πιο επίκαιρο το θέμα αυτό.
Η εμπειρία από τους σεισμούς της Αττικής το 1999 έδειξε την έλλειψη σωστού σχεδιασμού και την έλλειψη απαραίτητων μέτρων Αντισεισμικής Προστασίας με γνώμονα πάντα την ζωή και την ασφάλεια των πολιτών.
Σίγουρα οι σεισμοί δεν μπορούν να αποφευχθούν, όμως μπορούν να ελαχιστοποιηθούν οι καταστροφικές τους επιπτώσεις.
Η λήψη αναγκαίων μέτρων που χρειάζονται είναι ένας από τους στόχους της ημερίδας αλλά παράλληλα τα συμπεράσματά μας να συμβάλλουν στην κατεύθυνση ώστε την ημέρα που θα συμβεί ο σεισμός να υπάρξει καλύτερη διαχείριση.
Είναι γεγονός ότι η ανισόμετρη ανάπτυξη της Αττικής, μεγιστοποιεί τα προβλήματα και τις αρνητικές συνέπειες μετά από κάθε σεισμό.
Η εμπειρία από τους πρόσφατους σεισμούς απέδειξε ότι η έλλειψη σωστού σχεδιασμού για την πόλη, δηλαδή ενός σχεδιασμού προσανατολισμένου στις λαϊκές ανάγκες των πολιτών, είχε τις δικές του συνέπειες στις ανθρώπινες ζωές, τις κατοικίες και τους εργασιακούς χώρους.
Η σημερινή Αττική και οι πόλεις της χαρακτηρίζονται από την άναρχη δόμηση, την πυκνοκατοίκηση, το αναποτελεσματικό δίκτυο δρόμων και πεζοδρόμων, την συρρίκνωση των ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων και την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων για είδη πρώτης ανάγκης σε περίπτωση εκτάκτου γεγονότος (σεισμού, πυρκαγιάς κλπ).
Ειδικότερα όμως για τους υπάρχοντες ελεύθερους χώρους βλέπουμε ότι αυτοί δεν προέρχονται έπειτα από σχεδιασμό αλλά από ότι περισσεύει από την οικοπεδοποίηση και είναι ανομοιογενώς κατανεμημένοι στον πολεοδομικό ιστό, δεν είναι πάντοτε προσβάσιμοι στους κατοίκους και ιδιαίτερα για τα ΑΜΕΑ και η έκτασή τους σε σχέση με τον πληθυσμό είναι ανεπαρκέστατη και μειώνεται διαρκώς σαν συνέπεια της συνεχούς αύξησης του πληθυσμού και της πολιτικής εμπορευματοποίησης της γης.
Φίλες και Φίλοι,
Κάνοντας μία αναδρομή στο σεισμό του 1999 καταλήγουμε στις εξής διαπιστώσεις. Δεν έχουν ελεγχθεί έως σήμερα 5.682 κατοικίες και επαγγελματικοί χώροι, ενώ 4.682 κτίρια κρίθηκαν κατεδαφιστέα, 38.165 κατοικίες και επαγγελματικοί χώροι κρίθηκαν επισκευάσιμα, 17.965 κρίθηκαν κατάλληλα για χρήση.
Σε δεύτερο βαθμό δεν ελέγχθηκαν περίπου 45.000 διαμερίσματα, κατοικίες και επαγγελματικοί χώροι. Το κόστος δε των συνεπειών ξεπέρασε τα 200 δις δραχμές.
Οι περισσότερες επισκευές έγιναν «επιπόλαια» σε πολλά σπίτια και εάν γίνει και πάλι ο σεισμός κανείς δεν γνωρίζει τη συμπεριφορά αυτών των κτιρίων.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφισταμένων Κατασκευών, που ξεκίνησε πριν από περίπου μια δεκαετία από το ΤΕΕ, μελέτησε την ταυτότητα των κτιρίων και χαρτογράφησε όλη τη χώρα ανάλογα με τον κίνδυνο που κρίνει ότι θα αντιμετωπίσει η κάθε περιοχή σε περίπτωση ισχυρού σεισμού συσχετίζοντας τα υλικά, το ύψος και την ηλικία των κτισμάτων , με τη σεισμικότητα και τα είδη των εδαφών.
Η χαρτογράφηση ήταν αναγκαία. Όμως δεν υλοποιήθηκαν τα πιο ουσιαστικά μέτρα για την επίλυση του προβλήματος όπως είναι ο προσεισμικός έλεγχος και η ενίσχυση των κατασκευών που έχουν πρόβλημα.
Η διαμάχη για το ύψος και τα μερίδια διανομής των κονδυλίων ανάμεσα σ’ ένα πλήθος από εμπλεκόμενους φορείς καθώς και σε ανταγωνιζόμενους ιδιωτικούς ομίλους αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για την προώθηση των αναγκαίων έργων.
Αντί να αντιμετωπιστεί η αντισεισμική θωράκιση ως ένα μεγάλο έργο που αγγίζει την ίδια τη δομή και τις υποδομές της πόλης, τέθηκε στα αζήτητα.
Μία πόλη σωστά σχεδιασμένη θα έπρεπε να έχει ειδικούς οργανωμένους χώρους, με δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης και αποθηκευτικούς χώρους με είδη πρώτης ανάγκης για την δημιουργία πρόχειρων καταυλισμών μέσα στους οποίους οι πολίτες θα αισθάνονται προστατευμένοι και ασφαλείς μέχρι να λειτουργήσει ένα πρόγραμμα στεγαστικής αποκατάστασης.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ο σωστός σχεδιασμός της πόλης και ιδιαίτερα η ύπαρξη ελεύθερων χώρων οι οποίοι, πέραν των άλλων χρήσεων θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και σαν χώροι πρώτης καταφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία ενός σχεδίου ετοιμότητας. Κυρίως όμως χρειάζεται η συνεργασία των πολιτών με τους δήμους.
Εκείνο όμως που είναι επιτακτική ανάγκη είναι η προστασία των μαθητών και ο έλεγχος των δημοσίων κτιρίων.
Μετά από αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης ο ΟΣΚ ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2004 προσεισμικό έλεγχο.
Μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου των σχολείων . Σε πρώτη φάση ο ταχύς οπτικός έλεγχος περιελάμβανε 4.870 σχολικές μονάδες που είχαν κατασκευαστεί προ του 1959 χωρίς αντισεισμικό κανονισμό.
Σήμερα ο προσεισμικός έλεγχος υλοποιείται με ευθύνη του ΟΣΚ και των πέντε Πολυτεχνείων της χώρας. Στην ειδική επιτροπή αυτή μετέχουν ο ΟΣΚ και καθηγητές των Πολυτεχνείων. Έχει γίνει έλεγχος σε 4.320 σχολικές μονάδες της χώρας και εντός των δύο προσεχών μηνών θα γίνει έλεγχος σε άλλες 350.
Αυτό είναι ένα μέτρο πρόληψης γιατί δίνει την δυνατότητα στους ΟΤΑ με τη βοήθεια της πολιτείας και εν προκειμένω του ΟΣΚ να προχωρήσουν στη συντήρηση και ενίσχυση των σχολικών υποδομών.
Φίλες και Φίλοι,
Επιβάλλεται ο στατικός επανέλεγχος τουλάχιστον όλων των δημοσίων κτιρίων της Αττικής (μόνο στην Νομαρχία της Αθήνας υπολογίζονται γύρω στα 2.500), με στόχο την αύξηση της στατικής τους επάρκειας στο πνεύμα του νέου Αντισεισμικού Κανονισμού (του 2.000). Είναι προφανές ότι επιβάλλεται να προταχθούν αυτά που χαρακτηρίζονται ως κτίρια υψηλής επισκεψιμότητας, με πρώτα απ’ όλα τα σχολικά κτίρια.
Είναι ένα μέτρο που πριν μερικά χρόνια είχε εξαγγελθεί αλλά ποτέ δεν ξεκίνησε, λόγω κόστους πιθανώς. Το ίδιο και οι μικροζωνικές μελέτες για την συνεκτική ικανότητα των εδαφών, που είχαν εξαγγελθεί μετά τους σεισμούς του Αιγίου.
Θέλουμε όμως να τονίσουμε ότι, για ένα θέμα που αφορά την λαϊκή ασφάλεια και μάλιστα σε μαζική κλίμακα, δεν θα πρέπει να υπολογίζεται κανένα κόστος και για αυτό, σαν ΤΕΔΚΝΑ, θα αγωνισθούμε μαζί με το Τεχνικό Επιμελητήριο και άλλους κοινωνικούς φορείς του Λεκανοπεδίου έτσι ώστε, όλα αυτά να ξεκινήσουν το συντομότερο, τουλάχιστον για την Αττική.
Φίλες και φίλοι
Πρέπει να επικαιροποιήσουμε τα Τοπικά Σχέδια «Ξενοκράτης» που αναφέρονται στην αντισεισμική προστασία.
Πέρα απ’ αυτά που ορίζει ο νόμος για προσδιορισμό χώρων δημιουργίας καταυλισμών, ανοιχτούς χώρους συγκέντρωσης κατά συνοικία και ελεύθερη πρόσβαση σε αυτούς, καταγραφή μηχανημάτων και ατόμων που μπορούν να βοηθήσουν (νοσοκόμοι, γιατροί, μηχανικοί κλπ), πιστεύουμε ότι οι Δήμοι, σε ότι αφορά την αντισεισμική προστασία, θα πρέπει πρωτίστως να ρίξουν το βάρος τους στα ζητήματα της πρόληψης και της ενημέρωσης των πολιτών. Ενημέρωση με στόχο τη σωστή συμπεριφορά, τόσο κατά την διάρκεια του φαινομένου (τα ελάχιστα δευτερόλεπτα που διαρκεί ο σεισμός), όσο και κατά το αμέσως μετά χρονικό διάστημα.
Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η αντιμετώπιση των φαινομένων πανικού, η άμεση βοήθεια σε εγκλωβισμένους, σε μειονεκτούντα άτομα κλπ, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων. Όλα αυτά, αν και φαίνονται, στην ουσία δεν είναι καθόλου εύκολα. Απαιτούν συνεχή και συστηματική δουλειά, σε ήρεμους καιρούς.
Είναι προφανές ότι, τη δουλειά αυτή μόνο η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να την κάνει, επειδή είναι ο πιο κοντινός προς τον δημότη βαθμός Διοίκησης του Κράτους και ως εκ τούτου, από την φύση της διαθέτει μια αμεσότητα στη σχέση της με τους πολίτες.
Η ΤΕΔΚΝΑ, για την παρούσα τετραετία, έχει ιεραρχήσει σαν ένα από τους πρωταρχικούς άξονες δράσης της, τα θέματα Πολιτικής Προστασίας.
