Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Αγαπητοί σύνεδροι και προσκεκλημένοι,
Φίλες και φίλοι,
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, την οποία ταχθήκαμε να υπηρετούμε, είναι ένας κατ΄ εξοχήν ανθρωποκεντρικός θεσμός, που μας φέρνει σε καθημερινή και άμεση επαφή με τους πολίτες και τα προβλήματά τους.
Είναι κοινή διαπίστωση εξάλλου ότι στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που ζούμε, μια κοινωνία, όπου ενισχύονται οι υπερεθνικοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί, οι τοπικές κοινωνίες προσφεύγουν όλο και περισσότερο στο κοντινότερο επίπεδο εξουσίας για την επίλυση των προβλημάτων τους.
Ζούμε καθημερινά αυτά τα προβλήματα και καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια να ξεπεράσουμε τις εγγενείς αδυναμίες και να παρέμβουμε ώστε να υπάρξουν όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερες λύσεις
Είναι αλήθεια ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τα τελευταία χρόνια. Και το πετύχαμε όλοι μαζί. Φυσικά υπάρχουν πολλά ακόμα να γίνουν.
Είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε περαιτέρω, στην διοικητική μετεξέλιξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε μια σύγχρονη Διοικητική Μεταρρύθμιση στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου.
Να αξιοποιήσουμε τη πολιτική συγκυρία, με το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων να συμφωνεί και να θέτει ζήτημα επανεξέτασης των διοικητικών δομών, ώστε να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις που θα εναρμονίζουν την Αυτοδιοίκηση με τις σημερινές ανάγκες των πολιτών και θα της προσδίδουν τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου πολιτικού οργανισμού σε μια αποκεντρωμένη δημοκρατική πολιτεία.
Η ΚΕΔΚΕ με τις ολοκληρωμένες προτάσεις που έχει καταθέσει, ενόψει και του ειδικού θεματικού συνεδρίου της στα τέλη του μήνα, προσεγγίζει το θέμα με τη δέουσα σοβαρότητα
Αξιοποιεί παράλληλα την εμπειρία που υπάρχει από τον Καποδίστρια 1 κάνοντας μια τεκμηριωμένη αποτίμηση των αδυναμιών που συνόδευσαν την εφαρμογή του, ώστε να αποφύγουμε τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος και να σχεδιάσουμε σωστά το μέλλον.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Στη συγκυρία που βρισκόμαστε, όλοι πρέπει να συμφωνήσουμε στην αναγκαιότητα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου.
Η Κεντρική Διοίκηση πρέπει να ενισχύσει τις επιτελικές δομές και λειτουργίες της στην κατεύθυνση του επιτελικού κράτους, του «κράτους- στρατηγείου», που θα αποκεντρώνει αρμοδιότητες και πόρους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
H Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση (β΄ βαθμός Τ.Α.) σύμφωνα και με την πρόταση της ΚΕΔΚΕ συγκροτείται σε περιφερειακό επίπεδο με αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο και διατήρηση των νομαρχιών ως ανεξάρτητων διοικητικών μονάδων υπαγόμενων στην Περιφέρεια. Στις βασικές αρμοδιότητές της περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων, η περιφερειακή εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών και η μελέτη – κατασκευή και συντήρηση των έργων περιφερειακής και νομαρχιακής κλίμακας.
Κύρια νομιμοποιητική βάση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης είναι οι αρμοδιότητές της στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε ότι αφορά την επιλογή του κατάλληλου χρόνου για να μην υπάρξει πρόβλημα με το ΕΣΠΑ.
Συμφωνούμε βεβαίως και είναι εύλογη η γεωγραφική αναπροσαρμογή των ορίων των σημερινών Περιφερειών με κατεύθυνση τη μείωση του αριθμού τους.
Ισχυρή Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση με λιγότερους και ισχυρούς δήμους, ικανούς να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις και έτοιμοι να υποδεχθούν διευρυμένες αρμοδιότητες με τους αντίστοιχους βεβαίως πόρους
Αγαπητοί συνάδελφοι,
σήμερα είναι ώριμο πλέον θεσμικά το αίτημα για συνενώσεις δήμων και κοινοτήτων, όχι μόνο στην περιφέρεια αλλά και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Συνενώσεις αρχικά εθελοντικές, αλλά με ισχυρά κίνητρα και χωροταξικό πλαίσιο, στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων.
Συνενώσεις που θα διασφαλίζουν την ισχυροποίησή των ΟΤΑ, τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητά τους, τις δυνατότητες παροχής καλύτερων υπηρεσιών προς τους πολίτες, την αξιοποίηση του ενδογενούς δυναμικού, την προστασία του αστικού, αγροτικού και φυσικού περιβάλλοντος, την ισόρροπη τοπική ανάπτυξη
Για την επιτυχή έκβαση του όλου εγχειρήματος πρέπει να προηγηθεί ο σχεδιασμός νέων ανθρωπογεωγραφικών ενοτήτων που θα προκύψουν μετά από εξαντλητικό διάλογο και στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως πληθυσμιακά, χωροταξικά, γεωγραφικά, αναπτυξιακά, κοινωνικοοικονομικά, πολιτιστικά, ιστορικά κ.λ.π. ώστε να αποφευχθούν τα λάθη και οι αστοχίες του παρελθόντος που υπονόμευσαν τον Καποδίστρια1.
Η Διοικητική Μεταρρύθμιση πρέπει να συνοδεύεται από ένα Ολοκληρωμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο για τους νέους ΟΤΑ, το οποίο θα περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων τόσο από κοινοτικούς, όσο και εθνικούς πόρους.
Η στήριξη των ΟΤΑ με την ανάπτυξη και οργάνωση των δημοτικών λειτουργιών, την κατασκευή των απαραίτητων τεχνικών υποδομών, την ολοκλήρωση της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, τη στελέχωση και την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού τους, αποτελεί κρίσιμης σημασίας ζήτημα, για την αποτελεσματική εκπλήρωση του νέου τους ρόλου.
Ειδικά για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη, όπου συγκεντρώνεται ο μισός πληθυσμός της χώρας, η πρόκληση της Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης αποτελεί το επόμενο στοίχημα, το οποίο και καλούμαστε να κερδίσουμε.
Και είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τους ΟΤΑ της Αττικής να καταστούν περισσότερο ευέλικτοι και λειτουργικοί στα πρότυπα
των υπόλοιπων σύγχρονων Ευρωπαϊκών χωρών.
Τελείωσε η εποχή που κάθε δήμαρχος, σαν τοπικός άρχοντας έφτιαχνε μόνο κάτι για την πόλη του. Σήμερα οτιδήποτε γίνεται πρέπει να εξυπηρετεί τρεις, τέσσερις και πέντε αυτοδιοικητικές μονάδες.
Όλους εμάς που ασχολούμαστε ενεργά με την Αυτοδιοίκηση στα γεωγραφικά αστικά συγκροτήματα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, τα οποία έχουν πλέον ενοποιηθεί πολεοδομικά, μας απασχολούν κοινά προβλήματα.
Προβλήματα σύνθετα και αλληλένδετα που σχετίζονται με το κυκλοφοριακό, τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, την προστασία του περιβάλλοντος, την διαφύλαξη και ανάδειξη των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, των ορεινών όγκων, τη χωροθέτηση των υπερτοπικών δραστηριοτήτων. Προβλήματα που οξύνονται από την πολυαρχία, και τον κατακερματισμό που υπάρχει, την έλλειψη συντονισμού, το συνωστισμό πολλών φορέων, την επικάλυψη αρμοδιοτήτων, την απουσία ενιαίου σχεδιασμού, τα οποία αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες σε κάθε προσπάθεια που θα μπορούσε να προσφέρει λύσεις σε χρόνια προβλήματα, και να δώσει αναπτυξιακή διέξοδο.
Με τη Μητροπολιτική Διακυβέρνηση, θα προκύψει καλύτερη οργάνωση των υπηρεσιών, με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, καθώς και τις δυνατότητες της οργανωμένης πολιτείας να δίνει λύσεις, όπου και όποτε χρειάζεται.
Στόχος μας πρέπει να είναι:
-η βιώσιμη ανάπτυξη των δύο Μητροπολιτικών περιοχών.
-η παροχή καλύτερων και αποτελεσματικότερων υπηρεσιών προς τους πολίτες και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους
-η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής
-η διαμόρφωση όρων κοινωνικής ευημερίας
-η ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ως κέντρων αναπτυξιακής δραστηριότητας και τουριστικών προορισμών.
Σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών και την ΚΕΔΚΕ, μπορούμε να εξετάσουμε τις παραμέτρους του όλου σχεδίου της Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης.
Εμείς προτείνουμε ως πρώτο σενάριο της Μητροπολιτικής Αυτοδιοίκησης της Περιφέρειας Αττικής τον θεσμό των Μητροπολιτικών Συνδέσμων ΟΤΑ, εφ’ όσον οι Μητροπολιτικές λειτουργίες δεν μεταφερθούν άμεσα στον Β΄βαθμό αυτοδιοίκησης. Οι Μητροπολιτικοί Σύνδεσμοι οι οποίοι θα έχουν δικούς τους πόρους και διακριτές αρμοδιότητες διαδημοτικού χαρακτήρα. Οι αρμοδιότητες τους θα πρέπει να προσδιοριστούν με σαφήνεια και πληρότητα για να αποφευχθούν τριβές και εντάσεις μεταξύ αυτών και των δήμων,
Στις αρμοδιότητές του μπορούν να συγκατα