Κύριε Υπουργέ,
Κύριε Πρόεδρε της ΕΝΑΕ
Κύριε Πρόεδρε της ΚΕΔΚΕ
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
Αγαπητοί σύνεδροι
Φίλες και φίλοι,
Επιτρέψτε μου κατ’ αρχήν να χαιρετίσω το Συνέδριο και να προσυπογράψω την πρωτοβουλία της ΚΕΔΚΕ για την πραγματοποίησή του. Μια πρωτοβουλία που μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους δεδομένου ότι η πραγματοποίηση ενός θεματικού συνεδρίου για το κρίσιμο και μείζον θέμα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης αποτελούσε και αίτημα του τελευταίου ετήσιου τακτικού συνεδρίου της ΤΕΔΚΝΑ.
Η Αυτοδιοίκηση της Αττικής άλλωστε, στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου, πραγματοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα ειδική ημερίδα, στη διάρκεια της οποίας αναπτύχθηκε διεξοδικός διάλογος και κατατέθηκαν γόνιμες και ουσιαστικές προτάσεις.
Κοινή συνισταμένη αυτών των προτάσεων είναι ότι συμφωνούμε όλοι σε μια νέα ανασυγκρότηση της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, εφόσον αυτή εντάσσεται σε μια συνολική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους.
Η προϋπόθεση για την μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι, μόνον εφόσον αντιμετωπιστούν τα σημερινά οξυμένα οικονομικά προβλήματα των ΟΤΑ.
Εξ’ άλλου τόσο η Ε.Ε,. όσο και η γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών επισημαίνει ότι «οι Πόλεις θα μπορούν να ανταποκριθούν, στον σημαντικό ρόλο τους, μόνο εάν διαθέτουν ικανοποιητικούς οικονομικούς πόρους».
Με την έννοια αυτή η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως μια οργανική βαθμίδα του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, αναλαμβάνει στο πλαίσιο των πολιτικών και διοικητικών δομών του κράτους, καθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή διαδικασία της επόμενης προγραμματικής περιόδου (2007 – 2013).
Κατά συνέπεια έχει ιδιαίτερη σημασία η διατύπωση ολοκληρωμένων προσεγγίσεων αειφόρου ανάπτυξης και ο προσδιορισμός της σχέσης των πόλεων με την ανάπτυξη μικροπεριφερειών, των οποίων αυτές αποτελούν κέντρα. Η συμμετοχή των πολιτών στη συγκεκριμένη διαδικασία και η επίτευξη της ευρύτερης δυνατής συναίνεσης, στηρίζουν και προωθούν τις συγκεκριμένες αναπτυξιακές επιλογές.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Δεν πρέπει να ταυτίσουμε την έννοια της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μόνο με την διοικητική συνένωση των σημερινών ΟΤΑ και να αναλωθούμε, όπως βλέπουμε και σε δημοσιεύματα, σε ένα παιχνίδι με τους αριθμούς, πόσοι ΟΤΑ θα μείνουν, εάν θα είναι εθελούσιες ή υποχρεωτικές οι συνενώσεις, γιατί τέτοιες σκέψεις μας αποπροσανατολίζουν από την ουσία της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που είναι ένα συνολικό πρόγραμμα χωροθέτησης, ρυθμίσεων, ενεργειών και μέτρων πολιτικής, με διασφαλισμένους πόρους, που θα οδηγήσουν σε ισχυρούς δήμους, οι οποίοι θα διασφαλίζουν την διοικητική τους ικανότητα και την συμμετοχή των πολιτών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα αποτελεσματικότητα και Τοπική Δημοκρατία.
Συμφωνούμε με το πλαίσιο και τους άξονες που διατυπώθηκαν στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ.
Πιστεύουμε στην ανάγκη ριζικής μεταρρύθμισης του Κράτους, στην ανάγκη μιας Διοικητικής Μεταρρύθμισης με κατεύθυνση :
– Επιτελική κεντρική διοίκηση,
– Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και
– Ισχυρή πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση με διευρυμένες αρμοδιότητες και αυξημένους πόρους.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Είναι αλήθεια ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τα τελευταία χρόνια. Όμως πρέπει πολλά ακόμη να γίνουν μέχρι να φθάσουμε στα πρότυπα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε περαιτέρω, χωρίς χρονοτριβές στην διοικητική μετεξέλιξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε μια σύγχρονη Διοικητική Μεταρρύθμιση στο σύνολο του Ελλαδικού χώρου. Μια μεταρρύθμιση που θα περιλαμβάνει συνενώσεις ΟΤΑ όχι μόνο στην περιφέρεια, αλλά και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη.
Σήμερα η πολιτική βούληση είναι δεδομένη. Τόσο η κυβέρνηση, όσο και το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων του τόπου συμφωνούν στην αναγκαιότητα της επανεξέτασης των διοικητικών δομών και στη χάραξη ενός νέου σύγχρονου διοικητικού χάρτη της χώρας. Ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος το έχει ήδη καταστήσει σαφές – και θα τον ακούσουμε και σήμερα με ενδιαφέρον- ότι περιμένει τις τελικές προτάσεις της Αυτοδιοίκησης με βάση τις οποίες θα διαμορφωθεί και η τελική πρόταση της κυβέρνησης για το κορυφαίο αυτό ζήτημα που θα καθορίσει το διοικητικό μέλλον της χώρας.
Η ΚΕΔΚΕ με τις προτάσεις που έχει ήδη καταθέσει και θα τις συζητήσουμε και σήμερα αναλυτικότερα, αναμφίβολα προσεγγίζει το όλο θέμα με τη δέουσα σοβαρότητα που αποτελεί βασική προϋπόθεση για μια τέτοια κορυφαία μεταρρύθμιση.
Αξιοποιώντας την εμπειρία που υπάρχει από τον Καποδίστρια 1 και κάνοντας μια τεκμηριωμένη αποτίμηση των αδυναμιών που συνόδευσαν την εφαρμογή του, μπορούμε να αποφύγουμε τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος και να σχεδιάσουμε σωστά το μέλλον.
Δεν αρκεί να επιβληθεί ένας σκέτος νόμος για τις συνενώσεις (εθελούσιες – αναγκαστικές), γιατί έτσι η Πολιτεία «απαλλάσσεται» κάθε ευθύνης για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα χωροθέτησης, ρυθμίσεων, ενεργειών, έργων και μέτρων πολιτικής, με διασφαλισμένους πόρους και αφήνει στον «αυτόματο πιλότο» να λύσει τα προβλήματα που θα προκύψουν : τοπικές δημόσιες επενδύσεις, χρηματοδότηση, στελέχωση, οργάνωση.
Γι αυτό είναι ανάγκη να υπενθυμίσω τις θέσεις που αποφασίσαμε με μεγάλη πλειοψηφία στην Κυλλήνη.
Ι) Είναι πρωτίστως αναγκαίο να λυθούν τα σημερινά οικονομικά προβλήματα των ΟΤΑ που αφορούν τους ΚΑΠ και τη ΣΑΤΑ, τις μεταφερθείσες αρμοδιότητες και τους παρακρατηθέντες πόρους, πριν οποιαδήποτε συμφωνία για διοικητική μεταρρύθμιση.
ΙΙ) Η μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει τρεις απαραίτητες προϋποθέσεις :
1η) ότι η μεταρρύθμιση της Τ.Α. είναι οργανικό τμήμα της συνολικής Μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης (σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο).
2η) ότι προηγείται κάθε μορφής συνένωσης η χωροθέτηση των ορίων των νέων Δήμων με αντικειμενικά και συμφωνημένα κριτήρια και
3η) ότι η Διοικητική Μεταρρύθμιση δεν είναι μόνον ένας νόμος αλλά συνοδεύεται από Πρόγραμμα Εφαρμογής της, με τα αναγκαία έργα υποδομής, την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και σύγχρονο εξοπλισμό, με διασφαλισμένους οικονομικούς πόρους και με δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα, που μπορούμε να το ονομάσουμε Ολοκληρωμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Σύμφωνα με την πρόταση της ΚΕΔΚΕ,
Η Κεντρική Διοίκηση πρέπει να ενισχύσει τις επιτελικές δομές και λειτουργίες της στην κατεύθυνση του επιτελικού κράτους, του «κράτους- στρατηγείου», που θα αποκεντρώνει αρμοδιότητες και πόρους σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Το Δεύτερο επίπεδο Αυτοδιοίκησης (β΄ βαθμός Τ.Α.) συγκροτείται σε περιφερειακό επίπεδο με αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο και διατήρηση των νομαρχιών ως ανεξάρτητων διοικητικών μονάδων υπαγόμενων στην Περιφέρεια. Στις βασικές αρμοδιότητές της περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων, η περιφερειακή εξειδίκευση των εθνικών πολιτικών και η μελέτη – κατασκευή και συντήρηση των έργων περιφερειακής και νομαρχιακής κλίμακας.
Κύρια νομιμοποιητική βάση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης είναι οι αρμοδιότητές της στον αναπτυξιακό σχεδιασμό, και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σε ότι αφορά την επιλογή του κατάλληλου χρόνου για να μην υπάρξει πρόβλημα με το ΕΣΠΑ.
Συμφωνούμε βεβαίως και είναι εύλογη η γεωγραφική αναπροσαρμογή των ορίων των σημερινών Περιφερειών με κατεύθυνση τη μείωση του αριθμού τους.
Ισχυρή Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση με λιγότερους και ισχυρούς δήμους για όλη την Ελλάδα, ικανούς να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις και έτοιμοι να υποδεχθούν διευρυμένες αρμοδιότητες με τους αντίστοιχους βεβαίως πόρους
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Όπως είπα και πριν, σήμερα είναι πλέον ώριμο και θεσμικά το αίτημα για ισχυρούς και βιώσιμους ΟΤΑ όχι μόνο στην περιφέρεια αλλά και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Συνενώσεις αρχικά εθελοντικές, αλλά με ισχυρά κίνητρα
